Walencja to trzecie największe miasto Hiszpanii, a jako pierwsze na świecie mierzy ślad węglowy i wodny działalności turystycznej. Władze Walencji bardzo poważnie podchodzą do zrównoważonego rozwoju. Od 2016 roku stał się on istotną częścią planowania strategicznego.

O działaniach miasta na tym polu rozmawiamy z Jaume Mata, głównym menadżerem ds. zrównoważonej turystyki Visit València. Opowiada on o genezie i aktualnych przedsięwzięciach. – Samorząd Walencji od wielu lat wdraża rozwiązania Smart City. Jest to kierunek, do którego dąży miasto. Visit Valencia włączyła się w pewnym momencie z projektami dot. elektromobilności, smart tourism i zrównoważonej turystyki. W 2022 roku otrzymaliśmy tytuł Europejskiej Stolicy Inteligentnej Turystyki.

Priorytet na zrównoważony rozwój

Od tego czasu władze miasta intensywnie wdrażają działania na rzecz ekologii i są z tego dumne. Według Jaume Maty, dyrektora ds. zrównoważonej turystyki w Visit València, zrównoważony rozwój stał się kluczowym elementem strategii miasta.

Walencja ma za sobą wyjątkowe doświadczenia na tym polu. Już pod koniec lat 90. w dawnym korycie rzeki Turii zaczęto budować kompleks obiektów kulturalno-rozrywkowych Ciudad de las Artes y las Ciencias. Sami mieszkańcy określili to miejsce mianem dzielnicy przyszłości. Futurystyczne obiekty ze szkła, metalu i betonu są „zielone” i przyjazne środowisku. – Chociaż są to inwestycje firmowane przez autonomiczną Wspólnotę Walencką, stały się wizytówką miasta – podkreśla Juame.

Słynne Miasto Sztuki i Nauki powstało jako ikoniczne Ciudad de las Artes y las Ciencias. To futurystyczne miejsce, pełne szkła i metalu, mieszkańcy nazwali „dzielnicą przyszłości”.

Smart City i Smart Tourism

Smart City i Smart Tourism jest realizowane poprzez projekty inteligentnych miast. Działa w obszarze elektromobilności i zrównoważonej turystyki, a w 2022 roku zdobyła tytuł Europejskiej Stolicy Inteligentnej Turystyki.

Gościmy w siedzibie Visit València. Pytamy o strukturę i działalność podmiotu. – W Visit València pracują łącznie 53 osoby. Zajmują się obsługą IT, badaniami oraz projektami dot. zrównoważonej turystyki – wyjaśnia nasz rozmówca.

Zrównoważony rozwój

– Planowanie zrównoważonego rozwoju turystyki odgrywa istotną rolę. Pandemia COVID-19 i okresy lockdownów pokazały, jak turystyka wpływa na środowisko. Wywołały refleksje na temat wyjątkowej wrażliwości turystyki i potrzeby całościowego przemyślenia destynacji, przechodząc od marketingu do zarządzania, z większym uwzględnieniem potrzeb środowiska przyrodniczego miasta i jego mieszkańców – mówi Juame. W tym czasie Urząd Miasta Walencji we współpracy z VLC Visit València i Fundacją Aguas de Valencia opracował Strategię Zrównoważonej Turystyki 2030. Wykorzystano doświadczenia z lat 2016-2020, Agendę ONZ na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, deklaracje w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu oraz trendy w zakresie rozwoju turystyki po pandemii.

Nauczki z pandemii spowodowała, że miasto przechodzi od samej promocji do pełnego zarządzania turystyką, bardziej dbając o potrzeby środowiska i mieszkańców.

Doświadczenia te pomogły stworzyć mapę drogową zrównoważonego rozwoju turystycznego oraz zaangażować partnerów. Powołano grupę ds. zrównoważonego rozwoju w Miejskiej Radzie Turystyki oraz grupę zadaniową ds. zrównoważonej turystyki Fundacji Visit València. W skład tej drugiej wchodzą przedstawiciele administracji lokalnej i regionalnej, firmy oraz uczelnie.

Strategia Zrównoważonej Turystyki do roku 2030

Strategia Zrównoważonej Turystyki do 2030 roku to długofalowy plan ochrony zasobów i minimalizowania wpływu turystyki na środowisko, korzystając z doświadczeń z przeszłości oraz globalnych wytycznych Agendy 2030.

Walencja jako pierwsze miasto na świecie weryfikuje i certyfikuje ślad węglowy całej działalności turystycznej. Badanie przeprowadzone przez firmę Global Omnium we współpracy z Fundacją Visit València i radą miasta zmierzyło źródła emisji gazów cieplarnianych i ich wpływ na środowisko w dziesięciu różnych obszarach związanych z turystyką: transport miejski, zakwaterowanie, korzystanie z restauracji, obiektów rekreacyjnych, zakupy, gospodarka wodna, a także infrastruktura niezbędna do obsługi oferty turystycznej.

Obecnie Walencja realizuje 4 projekty w zakresie zrównoważonej turystyki. Mają one na celu ochronę zasobów przyrodniczych, minimalizowanie wpływu turystyki na środowisko oraz edukację i transfer dobrych praktyk. Jednym z nich jest pilotażowy projekt z użyciem czujników mierzących ruch statków wycieczkowych, przypływających turystów oraz stan odwiedzanych obiektów zabytkowych. Wykorzystywana jest w nim platforma opensource Snap4City, używana w projektach inteligentnych miast.

Ambitne projekty ekologiczne realizowane są poprzez cztery ekologiczne projekty turystyczne. Wśród nich jest m.in. monitorowanie ruchu statków wycieczkowych i stanu zabytków za pomocą otwartej platformy Snap4City.

Juame opowiada o planach na następne lata. – Planujemy stworzyć nowy system informacji turystycznej z obsługą niesłyszących. Powstanie także nowe centrum informacji turystycznej. Istotnym projektem będzie system mobilnego (przez smartfony) zakupu biletów do atrakcji turystycznych. Będzie też voucher – za 6 euro, za który turysta będzie mógł odwiedzić w jednym dniu wszystkie istotne atrakcje miasta. Oczywiście zalecamy korzystanie ze zrównoważonego transportu miejskiego – podkreśla.

Nowoczesne ułatwienia dla turystów

Planowane są nowe systemy informacji turystycznej z funkcją obsługi dla osób niesłyszących, aplikacja do mobilnych zakupów biletów i voucher pozwalający odwiedzić najważniejsze atrakcje miasta.

Strategia Zrównoważonej Turystyki zobowiązuje się do osiągnięcia neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla działalności turystycznej do 2025 roku, dzięki czemu Walencja stanie się wiodącym na świecie celem turystycznym o zerowym wpływie na środowisko.

W 2024 roku Walencja będzie Zieloną Stolicą Europy. O to miano ubiegał się m.in. Kraków. Miasto zdobyło tytuł dzięki swoim przeszłym i obecnym osiągnięciom w dziedzinie zrównoważonej turystyki, neutralności klimatycznej oraz sprawiedliwej i sprzyjającej włączeniu społecznemu zielonej transformacji. Walencja stymuluje również zdrową, zrównoważoną i integracyjną produkcję żywności poprzez swój „Program Sąsiedztwa i Żywności”.

Zielona Stolica Europy 2024 – Walencja, dzięki swoim osiągnięciom w ekologii i inkluzywności, zdobyła ten prestiżowy tytuł. Miasto stawia na zdrową i zrównoważoną produkcję żywności oraz inspiruje innych w kierunku zielonej transformacji.

Licząca nieco ponad 800 tysięcy mieszkańców śródziemnomorska destynacja turystyczna może być dobrym przykładem dla polskich miast. Nie tylko w zakresie zrównoważonej turystyki, ale także podejścia do planowania rozwoju.