Zanurzenie w rzymskim raju bez mokrej głowy
Upalny dzień pod Neapolem, a turyści w lekkich koszulkach z plecakiem są pełni nadziei na coś ekstra. Campi Flegrei – te wulkaniczne cuda z dymiącymi kraterami i legendarnymi ruinami – wzywają. Ale zamiast nurkować we wciąż ciepłej wodzie Zatoki Neapolitańskiej kierujemy się z naszym przewodnikiem – Giulio Gambardella do Baia Experience w Bacoli. To nie jest zwykły pawilon z 3D. To portal w czasie, gdzie zakładam okulary VR i… bum! Wskakujemy prosto do serca starożytnego Rzymu. 25 minut czystej magii. I wiecie co? To nowy standard zwiedzania dziedzictwa – immersyjny, dostępny dla każdego, bez sprzętu do nurkowania. Baia Experience to zanurzenie w rzymskim raju bez mokrej głowy.
Szliśmy z Giulio – naszym przewodnikiem Piazza de Gasperi, mijając urocze kafejki z espresso i gelato. Podchodzimy pod pawilon udekorowany światełkami jak w Polsce przed Bożym Narodzeniem, a w środku? Rewolucja. Niccolai wręcza mi bilet i hełm VR. „Gotowy na Baiae?” – pyta. „Bardziej niż Cezar na łaźnię!” – odparłem. Usiadłem wygodnie, założyłem gogle… i świat zniknął. Zamiast baji – krystalicznie czysta woda, a pod nią zaginiony świat luksusu. Baiae, rzymskie Las Vegas z II wieku p.n.e., ożyło na moich oczach.
Baiae – powrót do rzymskiego luksusu, który mnie oszołomił
Prawie poczułem zapach lawendy i słonej bryzy (mam nadzieję, że Nicola wdroży ten pomysł). Wirtualnie przechadzam się po termach Punta dell’Epitaffio, gdzie marmurowe posadzki lśnią jak nowe. Kolumny z różowego marmuru, mozaiki z ośmiornicami i delfinami – wszystko to tonęło powoli pod wpływem bradysejsmu, tej wulkanicznej kapryśnicy. Poppea, żona Nerona, kąpała się tu w mleku oślicy, a ja? Stałem obok, podziwiając basen z gorącą wodą tryskającą z ust nimf. VR oddaje każdy detal: szum fontann, echo śmiechów arystokratów plotkujących o intrygach na Kapitolu.
A te ostatnie odkrycia? Podwodne wykopaliska z sierpnia 2025 – kompleks łaźni, być może willa Cycerona! Widziałem je na żywo w rekonstrukcji: freski z mitologicznymi scenami, podłogi z czarno-białych płytek. Parco Archeologico Sommerso to unikat – 8 stref nurkowych od 5 do 13 metrów. Ale ja? Zwiedziłem to suchutko, czując dreszcz jak prawdziwy nurek. Willa Cezara i Poppei, nimfeum z posągami – trochę pozbawione gustu. Wyszedłem z VR z myślą: „Dlaczego wcześniej nie wiedziałem o tym rzymskim raju?”

Technologia VR i stałem się odkrywcą
To nie gadżet, to maszyna czasu! Rekonstrukcje 3D bazują na skanach archeologów z CNR. Sfotogrametria podwodna, sonary UHR – milimetrowa precyzja. Widziałem wille z portykiem w 360 stopniach: od blasku cesarskiego po ruinę na dnie. Technologia ożywia historię – ewolucja Baiae od luksusu do zatopionego skarbu. Dla mnie, klaustrofoba? Idealne. Dla rodzin z dziećmi? Bajka. Aplikacje edukacyjne pozwalają „nurkować” z ekspertami – dialog na żywo o pomiarach głębinowych. Niccolai jako archeolog wyjaśni wszystkie szczegóły.
Kręciłem głową, a panorama się obracała. Dotknąłem wirtualnych mozaik – i poczułem teksturę! Sensory: ciepło pary z term, delikatny wiatr. To rewolucja dla niepełnosprawnych, seniorów, wszystkich, którzy marzą o przygodzie bez wysiłku. Wychodząc, pomyślałem: „Campi Flegrei Active właśnie wskoczyło na mój top odwiedzanych miejsc w Neapolu!
Interaktywne spotkania z przeszłością – i pogawędka z mistrzem
Tu nie patrzysz – wchodzisz w historię! Wybrałem ścieżkę „Mity i wille”: nimfy tańczą, Wenus wyłania się z muszli. Dla grup? Przewodnik-archeolog snuje anegdoty. Ja trafiłem na dr Niccolai Lombardo, pioniera teledetekcji w Baiae. „Dzięki VR miliony zobaczą willę Cycerona, zanim bradyseism ją pochłonie!” – entuzjazmował się, pokazując skany sonarowe. Rozmawialiśmy 35 minut: o podwodnych mapach, o tym, jak technologia mostkuje przeszłość z przyszłością.
Po VR? Spacer po Porto di Baia, świeże owoce morza w trattorii – kalmary grillowane, wino falanghina i neapolitańska babà al rum – dziś jeden z najbardziej rozpoznawalnych deserów południowych Włoch.
Neapolitańska babà al rum
Ma w rzeczywistości polskie korzenie. Historia tego aromatycznego ciasta z rumowym ponczem zaczyna się… na dworze polskiego króla Stanisława Leszczyńskiego.
Według źródeł historycznych, to właśnie Leszczyński, po utracie tronu i pobycie na emigracji we Francji w XVIII wieku, miał udoskonalić tradycyjną polską babkę drożdżową, która była dla niego zbyt sucha. Król polecił nasączyć ją winem, a później – rumem. Tak powstała „baba”, znana we Francji jako baba au rhum ¹,
Z Francji receptura trafiła do Neapolu wraz z kucharzami królewskiego dworu w XVIII wieku. Tamtejsi cukiernicy pokochali to wilgotne, pachnące ciasto i zaczęli je doskonalić – dodając więcej rumu, kandyzowanych owoców i tworząc miniaturowe wersje zwane babà mignon.
Z czasem deser całkowicie zrósł się z kulturą neapolitańską – do tego stopnia, że dziś większość Włochów uważa go za rodzimy symbol miasta, obok sfogliatelli czy pasty z ricottą. Jednak zarówno włoscy, jak i polscy historycy kulinarni potwierdzają, że pierwowzorem neapolitańskiej babà była polska babka drożdżowa, przekształcona we Francji, a następnie „uszlachetniona” przez Neapolitańczyków.
Jak podsumowuje to włoski portal Spaghetti & Mandolino:
„Ten wspaniały deser drożdżowy ma swoje pochodzenie od polskiego króla, a nie od neapolitańskiego cukiernika”.
Kochani, ale pamiętajmy, że Baia Experience to must-see! Z Neapolu pociągiem Cumana – 30 minut. Zanurzcie się wirtualnie, wyjdźcie zainspirowani. Ja wracam po snorkeling, ale to? Zmieniło moje postrzeganie Rzymu na zawsze. Do następnej przygody!

Praktyczne informacje w pigułce o Baia Experience:
Lokalizacja i dojazd: Piazza de Gasperi, Bacoli (Campi Flegrei, pod Neapolem). To 30 min. pociągiem Cumana z Napoli Montesanto. Auto: zjazd Arco Felice.
Bilety (aktualne na październik 2025):
- Standard: 14€
- Dzieci/Studenci/Seniorzy: 12€
- Family 4: 44€
- Grupy/szkoły: od 10€/os. + przewodnik gratis
Co zwiedzasz: 25-min VR tour 3D rekonstrukcja zatopionych term Punta dell’Epitaffio + nowość: łaźnie willi Cycerona (odkryte sierpień 2025).
Bonus dla grup/szkół – rozmowa z archeologami (dr Niccolai Lombardo z CNR).
Rezerwuj na baiaexperience.it
Idealnie dla rodzin, niepełnosprawnych, klaustrofobów – suchutko pod wodę!



Opublikuj komentarz